Τα Παιχνίδια στο Δωμάτιο της Παιγνιοθεραπείας

Τα παιχνίδια είναι το μέσο με το οποίο δουλεύουν οι παιγνιοθεραπευτές. Κάθε παιγνιοθεραπευτής/παιγνιοθεραπεύτρια φροντίζει να επιλέγει μια γκάμα παιχνιδιών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παιδιών ενώ ταυτόχρονα κάνουν τον ίδιο να αισθάνεται άνετα. Όπως και να ‘χει υπάρχουν κάποιοι γενικοί κανόνες για το ποια παιχνίδια είναι απαραίτητο να υπάρχουν στο δωμάτιο της παιγνιοθεραπείας. Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά!

Σύμφωνα με τον Kottman, τα παιχνίδια που χρησιμοποιούνται στην παιγνιοθεραπεία χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες:

i) παιχνίδια οικογένειας/φροντίδας
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα παιχνίδια που χρησιμοποιούνται ως μέσο ώστε το παιδί να χτίσει σχέση με τον θεραπευτή, να εξερευνήσει τις σχέση του με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και να παρουσιάσει περιστατικά που συνέβησαν έξω από το δωμάτιο της παιγνιοθεραπείας

ii) παιχνίδια φαντασίας/προσποίησης
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα παιχνίδια που χρησιμοποιούνται από το παιδί ώστε αυτό να εκφράσει τα συναισθήματά του ενώ παράλληλα εξερευνεί διάφορους ρόλους και πειραματίζεται με διαφορετικές συμπεριφορές.

iii) εκφραστικά παιχνίδια
Με αυτά τα παιχνίδια το παιδί εκφράζει τα συναισθήματά του ενώ παράλληλα εξασκεί δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και εκφράζει τη δημιουργικότητά του.

iv) επιθετικά παιχνίδια
Με αυτά τα παιχνίδια το παιδί έχει την ευκαιρία να εκφράσει συμβολικά τον θυμό και την επιθετικότητά του, ενώ παράλληλα μπορεί να βρει έναν συμβολικό τρόπο ώστε να προστατευτεί από τους φόβους του.

v) τρομακτικά παιχνίδια
Τα παιχνίδια αυτά δίνουν στο παιδί την ευκαιρία να εκφράσει τους φόβους του, ενώ επίσης βοηθούν το παιδί να επεξεργαστεί τα τραύματά του.

Ο Landreth μας δίνει μια αναλυτική λίστα με παιχνίδια που χρησιμοποιούνται στην παιγνιοθεραπεία και περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων, τα εξής: πιάτα, σετ κατασκευών, τουβλάκια παιδικές φωτογραφικές μηχανές, μπάλες και μπαλάκια, χανζαπλαστ, γαντόκουκλες και δαχτυλόκουκλες, κούκλες, αρκουδάκια, γλωσσοπίεστρα, άδειες κονσέρβες, μπγιές, μολύβια, χαρτί, πινέλα, μαρκαδόρους, παιδικά μαγειρικά σκεύη,παιδικό ρολόι, τηλέφωνο, πιπίλα, σφουγγάρι, πετσέτα, κανάτα, ψεύτικα χρήματα και ταμείο, καπέλα, χειροπέδες, χτένα, ψεύτικα ζώα και έντομα, διάφορα οχήματα, αμμοδοχείο με φτυαράκι, παλιόπανα, σκοινί, παιδικός πάγκος και σφυρί, μουσικά όργανα, ψεύτικο πιστόλι σκοποβολής, κουκλόσπιτο και σχετικό εξοπλισμό.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως τα παιχνίδια που χρησιμοποιούν οι παιγνιοθεραπευτες κάθε φορά πρέπει να διαλέγονται με φροντίδα και ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε παιδιού. Στις ΗΠΑ, π.χ., οι παιγνιοθεραπευτές που ανέλαβαν παιδιά-επιζόντες από την επίθεση στο σχολείο του Uvalde αφαίρεσαν τα όπλα από το δωμάτιό τους και κράτησαν εναλλακτικά επιθετικά παιχνίδια (π.χ. σπαθιά).

Αναστασία Κούρτη,
ειδ. Ψυχοθεραπεύτρια-Παιγνιοθεραπεύτρια,
PDip, MSc Youth, MSc LACIC, PhDc

Βιβλιογραφία
Kottman T, Meany-Walen C. Doing Play Therapy: From Building the Relationship to Facilitating Change in Kottman T, Meany-Walen C. (eds) Doing Play Therapy: From Building the Relationship to Facilitating Change, New York: Guildford Press; 2018.
Kottman T. Play Therapy: Basics and Beyond 2nd Edition. Alexandria; American Counseling Association, 2011.
Landreth, GL. Play therapy: The art of the relationship (3rd ed.). New York: Brunner-Routledge; 2012.