Αυτές τις μέρες ξεκίνησα να διαβάζω το Ποιος Σκότωσε τον Σκύλο τα Μεσάνυχτα του Mark Haddon. Ένα βιβλίο με πρωταγωνιστή τον Κρίστοφερ, ένα αυτιστικό αγόρι που προσπαθεί να λύσει ένα μεγάλο μυστήριο: Ποιος σκότωσε τον σκύλο της κυρίας Σίαρς, της γειτόνισσας;
Ένα βιβλίο για εφήβους αλλά και για εμάς τους μεγαλύτερους. Τι ωραίος και διασκεδαστικός τρόπος να έρθουμε σε επαφή με το διαφορετικό, με το άγνωστο σε εμάς;
Με αφορμή, λοιπόν, τον μήνα αφιερωμένο στον αυτισμό, αποφάσισα να κάνω μια λίστα με βιβλία για (μικρότερα) παιδιά με ήρωες παιδιά. Αλλά παιδιά λίγο διαφορετικά από ότι έχουμε συνηθίσει. Βιβλία που θα μας κάνουν να γελάσουμε, να συγκινηθούμε, να καρδιοχτυπήσουμε, να γνωρίσουμε και να αγαπήσουμε τον αυτισμό.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν:
Ο Βίκτωρας είναι ένα λιγουλάκι περίεργο παιδί… Δε μιλάει σχεδόν καθόλου, αποφεύγει να κοιτάει τους περισσότερους ανθρώπους στα μάτια, δεν κάνει εύκολα φίλους και το πιο μυστήριο; του αρέσει να στριφογυρνάει ένα κομμάτι σπάγκου στον αέρα για ώρες! Κι όλα αυτά γιατί ο Βίκτωρας τυχαίνει να ζει σε ένα μεγάλο άσπρο Αυγό με σκληρό, πολύ σκληρό τσόφλι! Τι συμβαίνει λοιπόν μέσα σ’ αυτό το μυστήριο Αυγό; (από το site των εκδόσεων)
Ο Πασχάλης (τι όνομα!) είναι ένα πολύ φυσιολογικό αγόρι, αν εξαιρέσει κανείς κάποιες, χμ…, παραξενιές του, όπως, ας πούμε, ότι του αρέσει να μετρά όλες τις αποστάσεις που μπορούν να μετρηθούν στο δωμάτιό του και στη γειτονιά του, ή να χαζεύει αράχνες, ή να παίζει σκάκι με αντίπαλο τον εαυτό του (ποτέ του δεν νίκησε — για έναν περίεργο λόγο, πάντα βγαίνουν ισόπαλοι), ή να βρίσκει συγκλονιστικές λεπτομέρειες στο κομμάτι ενός παζλ, ακόμη και αν το κοιτάζει από την ανάποδη.
Όμως αυτή την όμορφη, όχι και τόσο βαρετή και σίγουρα φυσιολογικότατη ζωή έρχεται να διαταράξει ένας γάτος. Που μιλάει. Και που πιλοτάρει ένα διαστημόπλοιο. Και που κάνει και διάφορα άλλα.
Οκέι, όλα αυτά μαζί δεν θα ήταν δα και τόσο τρομερά, αν δεν έπρεπε να σωθεί και η Γη από πάνω. Αλλά, δυστυχώς, ναι, κινδυνεύει από ολοσχερή καταστροφή. Είναι μια δύσκολη δουλειά, όπως και να το δει κανείς, μα κάποιος πρέπει να την κάνει.
Όμως αυτή την όμορφη, όχι και τόσο βαρετή και σίγουρα φυσιολογικότατη ζωή έρχεται να διαταράξει ένας γάτος. Που μιλάει. Και που πιλοτάρει ένα διαστημόπλοιο. Και που κάνει και διάφορα άλλα.
Οκέι, όλα αυτά μαζί δεν θα ήταν δα και τόσο τρομερά, αν δεν έπρεπε να σωθεί και η Γη από πάνω. Αλλά, δυστυχώς, ναι, κινδυνεύει από ολοσχερή καταστροφή. Είναι μια δύσκολη δουλειά, όπως και να το δει κανείς, μα κάποιος πρέπει να την κάνει.
Ποιος; Ο Πασχάλης, ποιος άλλος; Μαζί με τη φίλη του, την Ισαβέλλα. Και μαζί με τον Μεφίστο: τον γάτο που μιλάει (και που πιλοτάρει διαστημόπλοια).
Στο μεταξύ, η γειτονιά των δύο παιδιών έχει γεμίσει ζόμπι, αλλά αυτό είναι μάλλον λεπτομέρεια μπροστά στο μεγαλύτερο κακό που απειλεί τον πλανήτη μας.
Έτσι δεν είναι;
Χμ, ναι. Κάπως έτσι. (από το site των εκδόσεων)
Ο Αυτός είναι ένα χελωνάκι διαφορετικό. Κάνει πράγματα αλλόκοτα, που οι άλλοι αρχίζουν να τα καταλαβαίνουν μόνο όταν ανακαλύπτουν το θαυμαστό μυστικό του…
Τότε κατάλαβε γιατί ο Αυτός φαινόταν ν’ αδιαφορεί για τα αισθήματα των άλλων. Δεν τα έβλεπε. Χανόταν μέσα στις τόσες λεπτομέρειες και δεν μπορούσε να τ’ αναγνωρίσει! “Μέσα στο καβούκι του υπάρχει ολόκληρος ο κόσμος. Μόνο που δεν είναι έτσι όπως τον βλέπουμε εμείς. Αλλά σπασμένος σε μικρές μικρές ανακατεμένες εικονίτσες. Τόσες πολλές που χάνεσαι. Είναι σα να μην μπορείς να δεις τίποτα ολόκληρο”. (από το οπισθόφυλλο)
Κάθε πρωί, όταν ξυπνάω, μου αρέσει να μετράω τα τρένα που περνούν από τη γέφυρα. Καμιά φορά κάποιο τρένο δεν έρχεται στην ώρα του, κι αυτό με στενοχωρεί πολύ. Κάθομαι και το περιμένω μέχρι να έρθει… Η μαμά μου τότε μου φωνάζει: Άλεξ! Άλεξ! Κάνε γρήγορα, θ’ αργήσεις! Έλα τώρα, τελείωνε!
Με λένε Άλεξ και είμαι δέκα χρονών, πέντε μηνών και εφτά ημερών… Αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις για μένα, διάβασε παρακάτω. (από το site των εκδόσεων)
Ο Άρης και ο Διομήδης είναι δίδυμοι κι όμως τόσο διαφορετικοί. Διαφορετικά χαρακτηριστικά αλλά και διαφορετική συμπεριφορά, αφού ο Άρης εκφράζεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο, όπως όλα τα παιδιά με αυτισμό. Πώς νιώθει για τον αδελφό του ο Διομήδης; Πώς τον αντιμετωπίζουν τα παιδιά στο σχολείο; Και τι ρόλο θα παίξουν οι ιδιαίτερες ικανότητες του Άρη όταν ένα ατύχημα θα αναστατώσει την οικογένεια;
«Μπορείς, σε παρακαλώ, να κρατήσεις τον Αγάπιο για είκοσι μέρες;» μου είπε ο γείτονάς μου ο Λάζαρος. «Να και οι οδηγίες». Πήρα τις οδηγίες και τις έβαλα στην τσέπη του τζιν μου. «Θέλω οδηγίες για να προσέξω ένα παιδί;» είπα από μέσα μου.
Αυτή είναι η αρχή της ιστορίας ενός ιδιαίτερου παιδιού, του Αγάπιου. Στον Αγάπιο δεν αρέσουν οι εκπλήξεις, η φασαρία. Τον ενοχλούν ορισμένοι ήχοι και μπορεί το ρύζι που του μαγείρεψες να του μυρίζει ψάρι. Μπορεί να αλλάξει θέση γιατί μια αχτίνα του ήλιου πέφτει στα μάτια του. Δεν του αρέσει ο πολύς κόσμος, προτιμά να παίζει μόνος στο δωμάτιό του και θυμώνει συχνά όταν κάτι αλλάξει στο πρόγραμμά του. Δε σε καταλαβαίνει όταν μιλάς με μεταφορές. Ξέρει όλους τους φίλους του μπαμπά του, αλλά αυτός δεν έχει φίλους, μιλάει ασταμάτητα, του αρέσει η τακτοποίηση, γνωρίζει πολλά πράγματα, και κάτι που ίσως
οι περισσότεροι δε γνωρίζουν, πως «ο δενδρόβιος μυρμηγκοφάγος ονομάζεται και ταμάντουα η τετραδάχτυλος!». (από το site των εκδόσεων)
Πώς έλυσα το μεγάλο μυστήριο του Λευτέρη-Αλεξάνδρα Κόκλα
Πώς έλυσα το μεγάλο μυστήριο του Λευτέρη-Αλεξάνδρα Κόκλα
Η πρώτη ημέρα του Μένιου στο σχολείο ξεκινά με ένα μεγάλο μυστήριο. Ο νέος του συμμαθητής, ο Λευτέρης, συμπεριφέρεται κάπως παράξενα! Μήπως είναι κακός; Μήπως είναι χαζός; Μήπως είναι τρελός; Θα καταφέρει ο Μένιος να λύσει το μυστήριο αυτού του περίεργου παιδιού, χρησιμοποιώντας όχι μόνο όσα βλέπουν τα μάτια του αλλά και τη δύναμη του μυαλού και της καρδιάς του; Ένα μήνυμα για τους μεγάλους Το παραμύθι που κρατάτε στα χέρια σας γράφτηκε με μοναδικό σκοπό η ιστορία και οι πρωταγωνιστές του να πάψουν να μοιάζουν “ξένοι”, ασυνήθιστοι. Γράφτηκε για να γίνει κατανοητό, πως η συμπεριφορά ενός αγοριού που σε πρώτη ματιά μοιάζει περίεργη, είναι η συνηθισμένη συμπεριφορά ενός συνηθισμένου αγοριού. Αν την προσέξουμε, αν επιδιώξουμε να την καταλάβουμε, θα έχουμε κάνει ένα ουσιαστικό βήμα, θα έχουμε βρει επιτέλους τα λόγια που μας λείπουν, ώστε να βοηθήσουμε τους μαθητές μας, τους μικρούς μας φίλους, τα παιδιά μας να καταλάβουν το πώς είναι να ζει κάποιος με αυτισμό, όπως όλοι μας, ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους. Δίχως να χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε λέξεις-ταμπέλες, που αντί να γίνονται αφορμή συνάντησης, συχνά καταντούν μέσα αποξένωσης ονείρων, επιθυμιών και τελικώς ανθρώπων.
Κι ένα βιβλίο για μεγαλύτερα παιδιά, με πραγματικά γεγονότα από τη ζωή του ίδιου του συγγραφέα:
Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία, όπου ο συγγραφέας, ως παιδί με σύνδρομο Άσπεργκερ, μας ταξιδεύει στην παιδική του ηλικία, από τα τέσσερα μέχρι τα δεκαοκτώ του χρόνια. Σ’ αυτό το ταξίδι μοιράζεται μαζί μας όσα βιώνει ένα αυτιστικό παιδί, όντας διαφορετικό, τις αγωνίες, τις εμμονές, τους φόβους, την άρνησή του να μιλήσει, την επιθυμία του να γίνει κάποιος άλλος. Μας αποκαλύπτει πώς έβλεπε τον παράλογο κόσμο μας και τον ανελέητο αγώνα του ενάντια στον εαυτό του και τους άλλους. Ένα συναρπαστικό αφήγημα, τρυφερό αλλά και σκληρό με μοναδική λογοτεχνική δεινότητα.
Αναστασία Κούρτη,
Ειδική Παιδαγωγός MSc,
εκπ. Παιγνιοθεραπεύτρια
Ειδική Παιδαγωγός MSc,
εκπ. Παιγνιοθεραπεύτρια